Sakura Sakura

                            Sakura Sakura

                    Tác giả: Tawara Machi

Trong thế giới của Hòa ca nếu nói hoa thì có ý chỉ hoa Anh đào. Trong những bài thơ nổi tiếng của rất nhiều nhà thơ thì hoa anh đào là loài hoa danh tiếng số một.

Hoa anh đào ở thành phố Hikone, tỉnh Shiga (Nhật Bản). Ảnh: N.Q.V

Gần đây có rất nhiều loài hoa mới cực kì tinh xảo như hoa lan hay là hoa hồng được nhập về và người ta có thể thưởng thức chúng. Hoa Shikuramen hay hoa Poin…thậm chí còn trở thành chủ đề của nhưng bài thơ phong cảnh về các mùa nữa. Cho dẫu vậy thì hoa anh đào vẫn là loài hoa được coi trọng với tư cách đặc biệt. Tại sao nói vậy? Bởi vì trong số nhưng loài hoa tồn tại không có loài hoa nào được nhắc đến nhiều bằng từ “ hoa” như hoa anh đào. Tuy nhiên sự suy ngẫm sâu sắc về hoa anh đào dường như là điểm đặc biệt của người Nhật.

Trước đó tôi đã có cơ hội nói chuyện về Nhật Bản cổ xưa ở một trường trung học Đan Mạch. Ngôn từ cho dù có cũ kĩ đi chăng nữa nhưng cái tình ẩn chứa trong nó thì chúng ta những người hiện đại vẫn có thể chia sẻ sâu sắc được và để mình chứng cho điều này tôi đã đưa ra ví dụ về “tình cảm lứa đôi” được viết trong Genji Mono gatari( Câu chuyện Genji-tác phẩm của nhà văn Murasaki Shikibu vốn được coi là cuốn tiểu thuyết đầu tiên của Nhật Bản-ND) và “ suy ngẫm về hoa anh đào” trong “Ise mono gatari”( Câu chuyện Ise-ND) ra làm ví dụ.  Ở phần Genji mono gatari thì đối với những thanh niên Đan mạch có vẻ dễ hiểu hơn. Nhưng phần về Sakura thì xuất hiện những khuôn mặt ngơ ngác. Ví dụ như khi tôi đưa ra bài thơ của Ariwarano Narihira  (nhà thơ thời Heian sinh năm 825 mất năm 880). Đây là tác phẩm rất nổi tiếng nằm trong “Isemonogatari” và được đưa vào trong cả “cổ kim hòa ca tập”. “Cứ mỗi khi đến mùa xuân chúng tôi lại thắc thỏm háo hức xem hoa anh đào nở sớm hay nở muộn, khi nở rồi thì lại lo trời có mưa có gió khiến hoa phải rụng không, khi hoa bắt đầu rụng thì lại cảm thấy thật buồn. Thật sự hoa anh đào là vật cuốn lấy trái tim chúng tôi. Nếu như thế giới này không có hoa hoa anh đào không hiểu mùa xuân thanh bình sẽ ra sao- bằng việc giả sử như thế chúng ta thấy hoa anh đào  tuyệt diệu như thế nào với chúng ta phải không nào”.

Tôi đã nghĩ mình giải thích rất thuyết phục nhưng học sinh thì há hốc mồm ra sửng sốt. Tại sao, tất cả học sinh đều như vậy liệu có phải đó là sự phản ứng cường điệu không. “ Không hề cường điệu đâu. Ngay bây giờ đây trước khi  hoa anh đào nở thì hàng ngày Ti-vi, báo đều có đăng tin về lộ trình nở của hoa anh đào đấy”, tôi liền đem giới thiệu về lộ  trình của hoa anh đào ra giới thiệu khi ấy mọi người mới vượt qua khỏi sự sửng sốt và  bắt đầu bật cười.

“ Hàng ngày tin tức trên báo, ti vi đều nói về chuyện hoa anh đào nở hay không nở ở đâu đó phải không nào”…Nếu như đưa ra một ví dụ kì quặc về lộ trình nở của hoa hướng dương hay là hoa anh đào có lẽ họ sẽ cảm thấy dễ hiểu hơn cũng nên. Nhưng thật sự thì lộ trình nở của hoa anh đào không phải là điều gì đó kì quặc. Đấy mới là hoa anh đào. Với người Nhật chúng ta thì hoa anh đào có một vị trí đặc biệt: nữ hoàng của các loài hoa. Tuy nhiên cho dẫu thế thì có vẻ như cũng vẫn rất khó hiểu. Bên cạnh đó ở Đan Mạch tôi chưa trải qua nhưng ở quốc gia châu Âu khác tôi đã từng bị người ta hỏi: “ Tại sao lại có thể thích thứ hoa có màu bẩn như thế?”. Quả thật cho dù nói là màu hồng đi chăng nữa thì cũng không sánh được với  hoa hồng…Nếu xét về phương diện nào đó thì quả thật là có màu tối. Tuy vậy nó thật hợp với bầu trời xanh vào mùa xuân và không khí của nước Nhật. Hoa anh đào cũng có thể được thưởng thức không phải với tư cách chỉ là một loài hoa.  Người ta cảm nhận hoa anh đào với không gian hoa nở, thời gian hoa nở trên cái nền của mùa xuân nước Nhật.

Đối với với thi nhân thì hoa anh đào là loài hoa họ muốn viết về nhất nhưng cũng là loài hoa khó viết nhất. Nhưng ai cũng muốn thử sức. Có thể ví hoa anh đào  trong thơ cũng giống như núi Phú sĩ trong họa vậy.

 

Nguyễn Quốc Vương dịch từ tiếng Nhật

Chú thích của người dịch: Sakura trong tiếng Nhật có nghĩa là hoa anh đào.